31-12-2011, 12:01
Displesia dys(kötü) ve plasia(form) kelimelerinin bir araya gelmesiyle oluşan (kötü form)diye adlandırılmaktadır.Açılımı kalça displesia olarak geçmektedir genetik bir hastalıktır,hastalık doğmasal olarak kalça eklemi ligament ve kapsulasının gevşemesiyle başlar hastalık doğumla beraber başlar ve ilerler köpek büyümesiyle beraber gelişimini tamamlar ve ortaya çıkar çıkma süresi genelde 5. aydan sonra başlamaktadır sinsi bir hastalıktır. Alman kurt köpeklerinde,golden retrieverlarda,türk çoban (kangal köpeklerinde),ingiliz setterleri,newfoundlands,Saint bernard,boxer,labrador,mastif,rotwailler, vs hatta küçük boy köpek ırklarında ve kedilerde bile nadirde olsa görülebilmektedir.Köpeklerde Kalça displesia vakalarında kemik eklemi aşırı gevşekse kemik başı(Caput femoralis) eklem çukuruna (acetebuluma) uyum sağlayamaz ve girip çıkar.Özellikle 15-20 kg üzerindeki köpeklerde görülür.Kalça dysplasia ‘nin tedavisi yoktur.Kesin tedavi operasyondur.
KÖPEKLERDE KALÇA DİSPLAZİSİNİN NEDENLERİ NELERDİR?
1-Aşırı fiziksel etkinlikler
2-Kalıtımsal genetik faktörler.
3-Bakım ve beslenme hataları(Aşırı beslenme,aşırı protein kullanımı vs)(aşırı egsersizler)
4-C vitamini eksikliği
5-Aşırı eksojen östrojen salınımları (dişi köpeklerde daha yoğun görülmekte buna hormonların neden olduğu düşünülmektedir.
6-Zayıf pelvik kas kütleleri.
7-Çevre koşulları(Kaygan zemin,merdiven inip çıkma,yüksek atlama)
8-Kalça displesialı köpeklerin çiftleştirilmesi(Bu nedenle bütün dünyada kalça displesialı köpeklerin kısırlaştırılması önerilmektedir.)
9-Erken yaşta çiftleştirme.
9-Büyük ırklarda özellikle büyümenin hızlı ve dengesiz olması.
10-Yavru dönemlerinde aşırı calsiyum yüklenmeleri.
11-Uyumsuzluk nedeniyle eklem aralığının fazla olması.
12-Eklemi bağlayan ligamentlerin gevşek olması.
13-Bacak kemiğinin oyuğa tam yerleşmemesi.
14-Kalça kemiğindeki acetabulum(çukurun)geniş olması veya yüzeysel olması.
*KALÇA DİSPLAZİSİ KÖPEKLERDE BELİRTİLERİ (SEMPTOMLARI) NELERDİR?
1-Topallık hepsinde görülmeyebilir.
2-Sırt üstü yatma hareketlerinde isteksizlik ,verilen komutları uymama,hareket güçlüğü.
3-Köpeğin oyun oynamaması,merdiven çıkamaması,
4-Tavşan gibi koşması görülmektedir.
5-Sabahları kalktığında yorulma ve ilk kalkışta hareket kısıtlığı.
6-Bölgede ağrı duygusu acı çekme
7-Oturma veya yatma durumlarında hep aynı yöne doğru yatma isteği.
8-Koşarken çok çabuk yorulması.
9-Klinik belirtiler 5 aydan önce nadiren ortaya çıkmaktadır.
10-Kalça bölgesinde hareketsizliğe bağlı olarak kireçlenme.
11-Bacakların birbirine dolaşması.
12-Köpekte kalçada ve ayak eklemlerinde hareketlerde kısıtlılık.
13-Kalça ekleminde gevşeklik derecesi saptanmaya çalışılır.
14-Kalça bölgesinde asimetri ve kaslarda küçülme güçsüzleşme.
15-Sallantılı yürüyüş ve yürüyüşte koordinasyon bozuklukları özellikle arka ayaklarda.
16-Palpasyonla bölgede sürtünme sesi alınması.
17-klinik görünüm ve dereceleri değişkendir.hafif yürüme bozukluklarında dejeneratif osteoartritis oluşturduğu şiddetli topallığa değişik seyir gösterir.
KALÇA DİSPLAZİSİ KÖPEKLERDE TEŞHİS YÖNTEMLERİ?
1-Kalça bölgesinde ağrı şiddeti saptanmalıdır. Muayenede özellikle o bölgeye verilecek basınçla(palpasyonla) rahatlıkla anlaşılabilir bu nedenle sedasyonsuz muayene gereklidir.Bu yöntemle ağrı derecesi saptanmaktadır.
2-Veteriner hekim tarafından bölgenin elle muayenesinde kütleme sesi alınması bir elle ayak eklemi hareket ettirirken(içe,dışa,ileri,geri) diger elin iç kısmı caput femoralisin üzerine konulur ve kalça ekleminin caput femoralisin acetabuluma girip çıktığı rahatlıkla anlaşılır ve hareket tekrarlanarak emin olunmaya çalışılır deneyimli bir veteriner hekim rahatlıkla anlayabilir.Bu muayene sırasında kalça ekleminin gevşeklik derecesi de saptanır.Muayene sırasında anemnezde köpeğin travma geçirip geçirmediği sorularak displasie olasılığı düşünülür.
3-Radyoloji(röntgen) bulgularıyla kalça displesia derecelendirilmelerin yapılması.amaçlanmaktadır.açı ölçümleri yapılmaktadır.işlemler sırasında sedasyon uygulanmalıdır.simetrik ventrodorsal çekimler tercih edilmelidir.V-D
30*40 film ebatı tercih edilmektedir.Radyoloji ile femoral ve gluteal kaslarda myoatrofilerin varlığına bakılır,acetabular sığlaşmalar,kalınlaşan eklem kapsulası,kollum femoriste dejeneratif değişiklikler,kalsifikasyonlar,caput femorisde osteofitik üremeler,displesialı köpeklerde acetabulumun tam gelişmemesi ve oluşan deformasyonlar nedeniyle acetabulum derinliği azalmaktadır.
a-Klasik yöntem röntgeni:Arka iki ayak biribirine parallelken çekilir.
b-Nornberg çekim röntgeni:
c-Rhodes ve jenny yöntemi
d-Richter yöntemi
e-PennHip röntgeni:Köpekte arka ayaklar iyice açılır ayak kemiği kalçadan iyice ayrılmışken çekim yapılır(Distress), diğer film iyice yapışıkken alınır (compression )Genelde 3-5 arasında film almak daha sağlıklıdır çekimlerden sonra bu filmler üzerindeki ölçümlerle caput femoralisle onun yerleştiği acetebulumla arasındaki gevşeklik derecesi hesaplanır pennhip yöntemi 16 haftadan önce yapılamaz. Juvenile Pubik Simfizyodesis(JPS) yapılmadan önce alınan radyografi röntgenidir.
Köpek sırt üstü yatarken bacaklar birbirine paralel olarak iyice gerilerek 15 derece dışarıdan içeri dogru kırılarak yapılan çekimdir.
Distraksiyon radyografisi -3-5 adet arası çekilir.kompresyon röntgeni,diskraksiyon röntgeni2-3 adet çekilir
KÖPEKLERDE KAÇ ÇEŞİT KALÇA DİSPLAZİSİ VARDIR?
İki tip vardır1-CHD 2-DJD
1-CHD(canine Hip dysplasia) Gençlerde görülür genetik etkenler ön plandadır.Büyüme evresinde ortaya çıkar 5. aydan sonra görülür.İlaçla vs sağaltım yapılır önlenemezse ameliyat devreye girerYapılan ameliyatlar/
a-TPO(Triple pelvic osteotomy)bacak kemiğinin 3 farklı noktadan kesilerek femur başı acetebuluma otutma prensibiyle yapılmaktadır.
b-JPS(Juvenil Pubik Simfizyodezis) Kalça displazili ergin olmayan köpeklerin simfizis pubisine , simfizis pubis boyunca 2-3mm aralıklarla elektrokoter ile koterizasyon işlemi uygulanır.veteriner olarak tavsiye ettiğimiz başarılı bir yöntemdir.
c-THR(Total Hip Reclacement)Tamamen kalça kemiği ve femurun bir kısmının platin ve başka maddelerle değiştirilerek altın implantı ve vidalama gibi yöntemler
d-FHO-(Femoral Head Removal)üst bacak kemiğinin başının kesilmesidir.ayakta kısalma meydana gelir.acetebulumla caput femoralisin bir bağlantısı kalmaz.ameliyatların hepsinin amacı ağrısız bir yaşamdır.
2-DJD (Degenerative Joint Disease)3-8 yaşta ileri yaşlarda oluşur.köpek yaşlandıkça kalça kemiğine ve ayaklara binen yük kasların atrofiye olması ve gücünü kaybetmesi nedeniyle caput femoralise ve acetabulumdaki kıkırdak yapıya sürtünmesinden dolayı kopup gider yaşlı kilolu büyük köpeklerde görülür.Agrı kesici,diyet,kilo verdirme vs denenir.
KÖPEK KALÇA DİSPLAZİSİ TEDAVİ TANI ÖZEL YÖNTEMLERİ NELERDİR?
A-Destek tedavi hastalığın ilerlemesini durdurmak ve köpeklerin hastalık kalitesine yönelik tedavi programını içermektedir.
1-Dar kafeslerde uzun süre tutulmasıyla hareket etme kısıtlanarak ekleme binen yük azaltılmaya çalışılır.
2-Genç yavru köpeklerin kilo almaları önlenmeye çalışılır.
3-Yavru köpeklerde aşırı proteinli gıdaların verilmemesi sağlanarak diyet uygulanır.
4-M.pectineusun myotomisi.
5-Local ısıtıcılar,masaj,köpeklere özel ortopedik yataklar,yüzme egsersizleri,ağrı kesiciler,glukkozamine chondiratlar ,rimadyl tab,midye tozları,köpek balığı kıkırdağı vs.fazla miktarda glikosamin condriotin sülfat kullanımı eklemleri fazla kuvvetlendirirken kıkırdakları sertleştirebilir ve parçalanmasına neden olabilir muhakkak veteriner hekim gözetiminde kullanılmalıdır.
B-
1-Eğer kalça eklemi ileri derecede deforme olmuşsa femur başı rezeksiyonu yada kalça protezleri uygulanır.
C-Juvenile Pubik Simfizyodesis (JPS)
Kalça displesia nedenlerinden olan kalça gevşekliği ve distraksiyon indeksi ölçümleri ile 4 aydan önce tespit edilebilir.Son yıllarda kalça displesia tedavisinde genetik olarak yakalanma riski olan 12-20 haftalık yavru köpeklerde iskelet gelişimini tamamlamamış olan yavru köpeklerde 16 haftalık dönemlerde tedavi amacıyla yeni bir uygulamadır koruyucu önlem olarak geliştirilmiştir..köpeklerde pubik simfizyodezis ile acetabulumun kaput femorisi örtüşündeki artışın oluşmasıyla beraber coxa femoral eklem uyumluluğunda gelişme ve düzelme sağlar. Simfizer Isı işlemi uygulayarak büyüme plaklarının 4-5 aydan önce kapanması amaçlanır.Yavru köpeklerde çok ciddi kalça displesia vakalarında tercih edilmemelidir.simfizis pubisin epifizer büyüme plağı köpeklerde 9-10 aylıkken kapanır.jps uygulamalarında genel iskelet,epifizer büyüme plakları ve kemik yapısı dikkatli olarak incelenmelidir bu durumda beklenerek kompleks cerrahi yöntemlerit TPO triple pelvik osteotomi-,TKP total kalça protezi, varplasti ,eksizyon artroplastisi,femoral osteotomi denenmelidir.
KÖPEK IRKLARINDA KALÇA DİSPLESİA GÖRÜLME OLASILIĞI NE KADARDIR?
Türk çoban kangal-sivas genel oran%55.8 dişilerde %51.8 erkeklerde 62.5-alman kurt köpeklerinde genel oran %57.8 dişilerde %57.8-erkeklerde 51.7 ırk gözetmeksizin tüm köpek ırklarında görülme %57.2 dir.kalıtsaldır.
KÖPEKLERDE OFAOFA (ORTOPEDİC FOUNDATİON FOR ANİMALS) NEDİR?
Köpeklerde kalça displesia olup olmadığının belirten belgelendirme işlemidir..mükemmel-iyi-orta-sınır-hassas-orta(kötü anlamda)-ileri seviyelerine göre köpeklere derecelendirme notu verilmektedir.Amerikada 24 aydan sonra avrupada 12 aydan sonra çekilen röntgen filmlerine göre degerlendirilir çekilen filmlerde köpek sırt üstü arka ayaklar gergin dizler içeri doğru 15 derece açı ile döndürülerek çekilen filimler değerlendirmeye alınır.
PennHip metodu ile köpeklerdeki kalça çıkığının erken teşhisi ve juvenil pubic symphysiodesis tedavisi eskiden Norberg-Olsson Açısı röntgende altı aylıkken ve sonraki röntgen ölçümleri ile kalça ekleminin çıkık veya çıkmaya yüz tutmuş olduğu ancak tespit edilebiliyordu ve tedavisi ağır cerrahi operasyonlarla “caput femoris extripasyonu(ağrı yapan çıkık kemik başı kesilir ve kassal bir bağlantı ile yaşamına devam eder)”, “caput femoris protezi”, “triple pelvic osteotomy(kalça kemiği üç açıdan kesilip serbestleştirilir ve protezle açısı değiştirilir)” operasyonla tedavi oranı yüksektir hastalarımızın çok azı ilaçla tedaviye yanıt verir..
Yeni yöntemdeyse özel bir alet yardımı ile çekilen röntgenden yapılan ölçümlerle formüle edilip eklemin olası çıkığı tespit edilip erken müdahale edilme şansı artmaktadır.
Bu durum da yeni yöntemdeyse özel bir alet yardımı ile çekilen röntgenden yapılan ölçümlerle formüle edilip eklemin olası çıkığı erken tespit edilebildiği gibi, diğerlerine göre çok daha hafif bir cerrahi müdahale ile kalçanın büyüme döneminde büyüme plağı kapatılıp (protez yada operasyon kesiği hariç hiçbir kesik olmadan) kalça kemiğinin eklemin üstüne kapatacak şekilde dönmesi sağlanabiliyor. Ancak bu büyüme plağı dört aylık iken kapandığı için 3 – 4 aylıkken teşhis edilip, operatif işlem dört aylığa kadar yapılmalıdır. Köpeğinizin on iki, on üç haftalıkken kontrolü ideal dönemdir. Veteriner olarak tavsiyem kalça displesi adayı köpeklerin merdiven çıkarılmaması gerekmektedir.
Tolgay Aytar
Veteriner Hekim
KÖPEKLERDE KALÇA DİSPLAZİSİNİN NEDENLERİ NELERDİR?
1-Aşırı fiziksel etkinlikler
2-Kalıtımsal genetik faktörler.
3-Bakım ve beslenme hataları(Aşırı beslenme,aşırı protein kullanımı vs)(aşırı egsersizler)
4-C vitamini eksikliği
5-Aşırı eksojen östrojen salınımları (dişi köpeklerde daha yoğun görülmekte buna hormonların neden olduğu düşünülmektedir.
6-Zayıf pelvik kas kütleleri.
7-Çevre koşulları(Kaygan zemin,merdiven inip çıkma,yüksek atlama)
8-Kalça displesialı köpeklerin çiftleştirilmesi(Bu nedenle bütün dünyada kalça displesialı köpeklerin kısırlaştırılması önerilmektedir.)
9-Erken yaşta çiftleştirme.
9-Büyük ırklarda özellikle büyümenin hızlı ve dengesiz olması.
10-Yavru dönemlerinde aşırı calsiyum yüklenmeleri.
11-Uyumsuzluk nedeniyle eklem aralığının fazla olması.
12-Eklemi bağlayan ligamentlerin gevşek olması.
13-Bacak kemiğinin oyuğa tam yerleşmemesi.
14-Kalça kemiğindeki acetabulum(çukurun)geniş olması veya yüzeysel olması.
*KALÇA DİSPLAZİSİ KÖPEKLERDE BELİRTİLERİ (SEMPTOMLARI) NELERDİR?
1-Topallık hepsinde görülmeyebilir.
2-Sırt üstü yatma hareketlerinde isteksizlik ,verilen komutları uymama,hareket güçlüğü.
3-Köpeğin oyun oynamaması,merdiven çıkamaması,
4-Tavşan gibi koşması görülmektedir.
5-Sabahları kalktığında yorulma ve ilk kalkışta hareket kısıtlığı.
6-Bölgede ağrı duygusu acı çekme
7-Oturma veya yatma durumlarında hep aynı yöne doğru yatma isteği.
8-Koşarken çok çabuk yorulması.
9-Klinik belirtiler 5 aydan önce nadiren ortaya çıkmaktadır.
10-Kalça bölgesinde hareketsizliğe bağlı olarak kireçlenme.
11-Bacakların birbirine dolaşması.
12-Köpekte kalçada ve ayak eklemlerinde hareketlerde kısıtlılık.
13-Kalça ekleminde gevşeklik derecesi saptanmaya çalışılır.
14-Kalça bölgesinde asimetri ve kaslarda küçülme güçsüzleşme.
15-Sallantılı yürüyüş ve yürüyüşte koordinasyon bozuklukları özellikle arka ayaklarda.
16-Palpasyonla bölgede sürtünme sesi alınması.
17-klinik görünüm ve dereceleri değişkendir.hafif yürüme bozukluklarında dejeneratif osteoartritis oluşturduğu şiddetli topallığa değişik seyir gösterir.
KALÇA DİSPLAZİSİ KÖPEKLERDE TEŞHİS YÖNTEMLERİ?
1-Kalça bölgesinde ağrı şiddeti saptanmalıdır. Muayenede özellikle o bölgeye verilecek basınçla(palpasyonla) rahatlıkla anlaşılabilir bu nedenle sedasyonsuz muayene gereklidir.Bu yöntemle ağrı derecesi saptanmaktadır.
2-Veteriner hekim tarafından bölgenin elle muayenesinde kütleme sesi alınması bir elle ayak eklemi hareket ettirirken(içe,dışa,ileri,geri) diger elin iç kısmı caput femoralisin üzerine konulur ve kalça ekleminin caput femoralisin acetabuluma girip çıktığı rahatlıkla anlaşılır ve hareket tekrarlanarak emin olunmaya çalışılır deneyimli bir veteriner hekim rahatlıkla anlayabilir.Bu muayene sırasında kalça ekleminin gevşeklik derecesi de saptanır.Muayene sırasında anemnezde köpeğin travma geçirip geçirmediği sorularak displasie olasılığı düşünülür.
3-Radyoloji(röntgen) bulgularıyla kalça displesia derecelendirilmelerin yapılması.amaçlanmaktadır.açı ölçümleri yapılmaktadır.işlemler sırasında sedasyon uygulanmalıdır.simetrik ventrodorsal çekimler tercih edilmelidir.V-D
30*40 film ebatı tercih edilmektedir.Radyoloji ile femoral ve gluteal kaslarda myoatrofilerin varlığına bakılır,acetabular sığlaşmalar,kalınlaşan eklem kapsulası,kollum femoriste dejeneratif değişiklikler,kalsifikasyonlar,caput femorisde osteofitik üremeler,displesialı köpeklerde acetabulumun tam gelişmemesi ve oluşan deformasyonlar nedeniyle acetabulum derinliği azalmaktadır.
a-Klasik yöntem röntgeni:Arka iki ayak biribirine parallelken çekilir.
b-Nornberg çekim röntgeni:
c-Rhodes ve jenny yöntemi
d-Richter yöntemi
e-PennHip röntgeni:Köpekte arka ayaklar iyice açılır ayak kemiği kalçadan iyice ayrılmışken çekim yapılır(Distress), diğer film iyice yapışıkken alınır (compression )Genelde 3-5 arasında film almak daha sağlıklıdır çekimlerden sonra bu filmler üzerindeki ölçümlerle caput femoralisle onun yerleştiği acetebulumla arasındaki gevşeklik derecesi hesaplanır pennhip yöntemi 16 haftadan önce yapılamaz. Juvenile Pubik Simfizyodesis(JPS) yapılmadan önce alınan radyografi röntgenidir.
Köpek sırt üstü yatarken bacaklar birbirine paralel olarak iyice gerilerek 15 derece dışarıdan içeri dogru kırılarak yapılan çekimdir.
Distraksiyon radyografisi -3-5 adet arası çekilir.kompresyon röntgeni,diskraksiyon röntgeni2-3 adet çekilir
KÖPEKLERDE KAÇ ÇEŞİT KALÇA DİSPLAZİSİ VARDIR?
İki tip vardır1-CHD 2-DJD
1-CHD(canine Hip dysplasia) Gençlerde görülür genetik etkenler ön plandadır.Büyüme evresinde ortaya çıkar 5. aydan sonra görülür.İlaçla vs sağaltım yapılır önlenemezse ameliyat devreye girerYapılan ameliyatlar/
a-TPO(Triple pelvic osteotomy)bacak kemiğinin 3 farklı noktadan kesilerek femur başı acetebuluma otutma prensibiyle yapılmaktadır.
b-JPS(Juvenil Pubik Simfizyodezis) Kalça displazili ergin olmayan köpeklerin simfizis pubisine , simfizis pubis boyunca 2-3mm aralıklarla elektrokoter ile koterizasyon işlemi uygulanır.veteriner olarak tavsiye ettiğimiz başarılı bir yöntemdir.
c-THR(Total Hip Reclacement)Tamamen kalça kemiği ve femurun bir kısmının platin ve başka maddelerle değiştirilerek altın implantı ve vidalama gibi yöntemler
d-FHO-(Femoral Head Removal)üst bacak kemiğinin başının kesilmesidir.ayakta kısalma meydana gelir.acetebulumla caput femoralisin bir bağlantısı kalmaz.ameliyatların hepsinin amacı ağrısız bir yaşamdır.
2-DJD (Degenerative Joint Disease)3-8 yaşta ileri yaşlarda oluşur.köpek yaşlandıkça kalça kemiğine ve ayaklara binen yük kasların atrofiye olması ve gücünü kaybetmesi nedeniyle caput femoralise ve acetabulumdaki kıkırdak yapıya sürtünmesinden dolayı kopup gider yaşlı kilolu büyük köpeklerde görülür.Agrı kesici,diyet,kilo verdirme vs denenir.
KÖPEK KALÇA DİSPLAZİSİ TEDAVİ TANI ÖZEL YÖNTEMLERİ NELERDİR?
A-Destek tedavi hastalığın ilerlemesini durdurmak ve köpeklerin hastalık kalitesine yönelik tedavi programını içermektedir.
1-Dar kafeslerde uzun süre tutulmasıyla hareket etme kısıtlanarak ekleme binen yük azaltılmaya çalışılır.
2-Genç yavru köpeklerin kilo almaları önlenmeye çalışılır.
3-Yavru köpeklerde aşırı proteinli gıdaların verilmemesi sağlanarak diyet uygulanır.
4-M.pectineusun myotomisi.
5-Local ısıtıcılar,masaj,köpeklere özel ortopedik yataklar,yüzme egsersizleri,ağrı kesiciler,glukkozamine chondiratlar ,rimadyl tab,midye tozları,köpek balığı kıkırdağı vs.fazla miktarda glikosamin condriotin sülfat kullanımı eklemleri fazla kuvvetlendirirken kıkırdakları sertleştirebilir ve parçalanmasına neden olabilir muhakkak veteriner hekim gözetiminde kullanılmalıdır.
B-
1-Eğer kalça eklemi ileri derecede deforme olmuşsa femur başı rezeksiyonu yada kalça protezleri uygulanır.
C-Juvenile Pubik Simfizyodesis (JPS)
Kalça displesia nedenlerinden olan kalça gevşekliği ve distraksiyon indeksi ölçümleri ile 4 aydan önce tespit edilebilir.Son yıllarda kalça displesia tedavisinde genetik olarak yakalanma riski olan 12-20 haftalık yavru köpeklerde iskelet gelişimini tamamlamamış olan yavru köpeklerde 16 haftalık dönemlerde tedavi amacıyla yeni bir uygulamadır koruyucu önlem olarak geliştirilmiştir..köpeklerde pubik simfizyodezis ile acetabulumun kaput femorisi örtüşündeki artışın oluşmasıyla beraber coxa femoral eklem uyumluluğunda gelişme ve düzelme sağlar. Simfizer Isı işlemi uygulayarak büyüme plaklarının 4-5 aydan önce kapanması amaçlanır.Yavru köpeklerde çok ciddi kalça displesia vakalarında tercih edilmemelidir.simfizis pubisin epifizer büyüme plağı köpeklerde 9-10 aylıkken kapanır.jps uygulamalarında genel iskelet,epifizer büyüme plakları ve kemik yapısı dikkatli olarak incelenmelidir bu durumda beklenerek kompleks cerrahi yöntemlerit TPO triple pelvik osteotomi-,TKP total kalça protezi, varplasti ,eksizyon artroplastisi,femoral osteotomi denenmelidir.
KÖPEK IRKLARINDA KALÇA DİSPLESİA GÖRÜLME OLASILIĞI NE KADARDIR?
Türk çoban kangal-sivas genel oran%55.8 dişilerde %51.8 erkeklerde 62.5-alman kurt köpeklerinde genel oran %57.8 dişilerde %57.8-erkeklerde 51.7 ırk gözetmeksizin tüm köpek ırklarında görülme %57.2 dir.kalıtsaldır.
KÖPEKLERDE OFAOFA (ORTOPEDİC FOUNDATİON FOR ANİMALS) NEDİR?
Köpeklerde kalça displesia olup olmadığının belirten belgelendirme işlemidir..mükemmel-iyi-orta-sınır-hassas-orta(kötü anlamda)-ileri seviyelerine göre köpeklere derecelendirme notu verilmektedir.Amerikada 24 aydan sonra avrupada 12 aydan sonra çekilen röntgen filmlerine göre degerlendirilir çekilen filmlerde köpek sırt üstü arka ayaklar gergin dizler içeri doğru 15 derece açı ile döndürülerek çekilen filimler değerlendirmeye alınır.
PennHip metodu ile köpeklerdeki kalça çıkığının erken teşhisi ve juvenil pubic symphysiodesis tedavisi eskiden Norberg-Olsson Açısı röntgende altı aylıkken ve sonraki röntgen ölçümleri ile kalça ekleminin çıkık veya çıkmaya yüz tutmuş olduğu ancak tespit edilebiliyordu ve tedavisi ağır cerrahi operasyonlarla “caput femoris extripasyonu(ağrı yapan çıkık kemik başı kesilir ve kassal bir bağlantı ile yaşamına devam eder)”, “caput femoris protezi”, “triple pelvic osteotomy(kalça kemiği üç açıdan kesilip serbestleştirilir ve protezle açısı değiştirilir)” operasyonla tedavi oranı yüksektir hastalarımızın çok azı ilaçla tedaviye yanıt verir..
Yeni yöntemdeyse özel bir alet yardımı ile çekilen röntgenden yapılan ölçümlerle formüle edilip eklemin olası çıkığı tespit edilip erken müdahale edilme şansı artmaktadır.
Bu durum da yeni yöntemdeyse özel bir alet yardımı ile çekilen röntgenden yapılan ölçümlerle formüle edilip eklemin olası çıkığı erken tespit edilebildiği gibi, diğerlerine göre çok daha hafif bir cerrahi müdahale ile kalçanın büyüme döneminde büyüme plağı kapatılıp (protez yada operasyon kesiği hariç hiçbir kesik olmadan) kalça kemiğinin eklemin üstüne kapatacak şekilde dönmesi sağlanabiliyor. Ancak bu büyüme plağı dört aylık iken kapandığı için 3 – 4 aylıkken teşhis edilip, operatif işlem dört aylığa kadar yapılmalıdır. Köpeğinizin on iki, on üç haftalıkken kontrolü ideal dönemdir. Veteriner olarak tavsiyem kalça displesi adayı köpeklerin merdiven çıkarılmaması gerekmektedir.
Tolgay Aytar
Veteriner Hekim
da emre yapma ama ya 
aga bi an önce baktır gözünü seveyim ya ...
